خبر رسیده غوغا کردهاند در ارائه خدمات تخصصی دندانپزشکی رایگان به مردمان شریف منطقهای کمبرخوردار در جنوب کشور. آمارها میگوید با ویزیت و درمان تخصصی بیش از 600 بیمار بشاگردی در 4 روز، کاری کردهاند کارستان. و از آن مهمتر، کاری است که با دل این بیماران کردهاند... دندانپزشکان حاذقی که در دل تابستان داغ کرونایی، تخصص گرانبها و تجهیزات گرانقیمتشان را سرِ دست گرفته و به رسمِ «طبیبٌ دوّار بِطِبِّه»، داوطلبانه خود را به بشاگرد رساندند، انگار دردِ دندان و دردِ ناامیدی را یکجا از وجود مردم مظلوم این منطقه دور کردند. برای منطقه محرومی که مردمانش برای موضوع سادهای مثل کشیدن دندان باید رنج و هزینه سفر به شهرهایی در 100 و 200 کیلومتر دورتر را به جان بخرند، حضور تیم دندانپزشکان جهادی با خدمات تخصصی رایگان، شبیه یک خواب شیرین و یک معجزه غیرمنتظره بود.
در روزهایی که هنوز خاطره حضور گروه فرهنگی جهادی درمانی بقیه الله (عج) در دل و ذهن اهالی شهرستان بشاگرد زنده و کامشان از خدمترسانی باکیفیت و بیمنت آنها شیرین است، سراغی گرفتیم از دکتر «علی مصطفویان»، متخصص بیماریهای دهان، فک و صورت، تا این دندانپزشک باصفای بابلی برایمان از کار بزرگی بگوید که تیم دندانپزشکی این گروه جهادی در اردوی بشاگرد رقم زد. با این گفتوگو که در ادامه به یک کارگاه آموزشی جمعوجور و مفید تبدیل شد، همراه باشید.
میخواستیم مصداق کلام طبیب عالم(ص) باشیم
گرانی درمانهای تخصصی دندانپزشکی باعث شده این خدمات حتی برای بسیاری از ساکنان شهرهای بزرگ هم غیرقابلدسترس باشد. در چنین شرایطی، حضور یک تیم دندانپزشکان متخصص در شهرستان بشاگرد برای ارائه خدمات تخصصی رایگان، اتفاق بزرگی بود و اهالی این منطقه هم بهخوبی آن را قدر دانستند. اما دندانپزشکان کجا و بشاگرد کجا؟ میپرسم و آقای دکتر لبخندبرلب میگوید: «طرحهای جهادی درمانی را میپسندم چون حرکت بسیار خوبی است برای خدمت به مناطق محروم و کمتر برخوردار. خوب که نگاه کنیم، این حرکت نشأتگرفته از آموزههای دینی ماست. رسول گرامی اسلام (ص) میفرماید: «أفضل الناس، أنفعها للناس: والاترینِ مردم کسی است که بیشتر به مردم سود برساند.» نفرموده والاترینِ شما کسی است که بیشتر عبادت کند و قرآن بخواند یا بیشتر پول داشته باشد و... همه اینها هرکدام در جای خودش خوب است اما فرموده والاترینِ شما کسی است که بیشتر به مردم خدمت کند.
وقتی اشرف مخلوقات چنین فرمایشی دارد، ما هم که پیرو ایشان هستیم، باید تمام تلاشمان را به خرج دهیم تا برای مردم سودمند باشیم. اردوهای جهادی درمانی که در راستای خدمترسانی به مناطق محروم برگزار میشود، یکی از شیوههای دستیابی به این توفیق است. من با همین نگاه از چند سال قبل به گروه فرهنگی جهادی درمانی بقیه الله (عج) ملحق شدم و توفیق داشتم در چند اردوی جهادی همراه این گروه باشم ازجمله اردوی آققلا بعد از سیل و اخیراً در اردوی بشاگرد.»
دندانپزشکی مثل جام جهانی، گرانقیمت است!
«اولین بار بود به بشاگرد میرفتم. با منطقهای بسیار محروم مواجه شدم که بهشدت به خدمات پزشکی و بهویژه دندانپزشکی نیاز دارد. شنیدم مردم بشاگرد برای کشیدن دندان عقل باید 161 کیلومتر دورتر، به شهر میناب بروند! آنجا هم با اینکه دندانپزشک متخصص وجود ندارد، با هزینه 800 هزار تومان دندان عقل را میکشند! و تازه، این حداقل هزینه است. خب تصور کنید فردی که درآمدش در ماه شاید بهسختی به یک میلیون تومان برسد، با توجه به هزینههای زندگی و با داشتن 3، 4 فرزند، چطور میتواند برای کشیدن یک دندان عقل، 800 هزار تا دو میلیون تومان پرداخت کند؟»
توصیف آقای دکتر از قیمتهای بالای خدمات دندانپزشکی حتی در مناطق محروم، راه را برای طرح مجدد یک پرسش همیشگی باز میکند؛ چرا خدمات دندانپزشکی تا این حد گران است؟ دکتر «علی مصطفویان»، متخصص بیماریهای دهان، فک و صورت در جواب میگوید: «ببینید، خدمات پزشکی در همهجای دنیا هزینهبردار است؛ مخصوصاً خدمت دندانپزشکی. اصطلاحی در پزشکی دنیا وجود دارد که میگوید: «دندانپزشکی مثل جام جهانی، گرانقیمت است.» حتماً میپرسید چرا؟ چون مواد اولیه دندانپزشکی و تجهیزات موردنیازش، گران است. اینها به اضافه دستمزد دندانپزشک، باعث شده خدمات دندانپزشکی هزینه سنگینی داشته باشد. به همین دلیل و با توجه به گرانی خدمات دندانپزشکی، مردم مناطق محروم از حضور دندانپزشکان در طرحهای جهادی درمانی بهشدت استقبال میکنند.»
وقتی 600 نفر از درد دندان خلاص شدند
«در طرح جهادی درمانی بشاگرد، 2382 نفر بهطور کلی خدمات درمانی دریافت کردند که از این میان، 600 و چند نفر ویزیت تخصصی دندانپزشکی شدند. باید بگویم این آمار که در 4 روز به دست آمد، رقم بسیار بالایی است. اگر در نظر بگیرید ما در مطب، روزانه 7 یا 8 بیمار میبینیم، شما هم با من همعقیده میشوید. همینجا ذکر یک نکته، خالی از لطف نیست. درحالیکه ما روزانه نهایتاً 8 بیمار میبینیم، در همان زمان، پزشک عمومی و داخلی، بیش از 50 بیمار را میبیند. چون آن همکاران، مراجعهکنندگان را فقط ویزیت میکنند درحالیکه ما مراجعهکنندگان را درمان میکنیم. به همین دلیل است که خدمات دندانپزشکی، زمانبر میشود و هزینه بیشتری هم در بر دارد.»
اما شرایط خاص اردوی جهادی درمانی و نیاز شدید مردم محترم بشاگرد، تمام قواعد کار دندانپزشکی را بر هم زد و دندانپزشکان جهادی گروه بقیه الله (عج) هم فراتر از چارچوب کاری همیشگی برای مداوای بیماران وقت و انرژی صرف کردند: «گروه ما که متشکل از 12 دندانپزشک بود، در طرح جهادی درمانی بشاگرد یک دوره کاری بسیار فشرده را تجربه کرد. از صبح زود شروع به کار میکردیم و این فرآیند خدمترسانی تا شب ادامه داشت. اگر در شهر خودمان بودیم، بعد از ساعت کاری مرسوم شاید میگفتیم: باقی کارها بماند برای فردا، برویم خانه. اما در بشاگرد اینطور نبود. بدون اینکه ذرهای احساس خستگی کنیم، کار را تا اواخر شب ادامه میدادیم. آنچه ما را مشتاق و شیفته ادامه خدمترسانی میکرد، مواجهه با مردم عزیزی بود که ساعتها منتظر نشسته بودند تا نوبتشان شود. من به شخصه شاهد بودم مردم از ساعت 4 صبح میآمدند نوبت میگرفتند و در گرمای طاقتفرسای بشاگرد منتظر میماندند تا شاید 5 بعدازظهر نوبتشان برسد! این نشان میدهد این عزیزان به خدمات دندانپزشکی نیاز دارند. خلاصه به لطف خدا و با یک همت جمعی، در یک مدت کوتاه موفق به ویزیت تخصصی بیش از 600 مراجعهکننده شدیم.»
وقتی عروس خانم توانست لبخند بزند
از آقای دکتر بپرسید، در 4 روز خدمترسانی به مردم خوب بشاگرد، هرکدام از مراجعان قصهای داشته و برگی به دفتر خاطرات او اضافه کرده. از شیرینترین قصهها و خاطرات که میپرسم، دکتر مصطفویان لبخندبرلب میگوید: «یک روز دختر خانم جوانی پیش من آمد که 2 ماه بود با درد دندان دستوپنجه نرم میکرد و دندان جلویش منظره بسیار بدی پیدا کرده بود. وقتی شنیدم مراسم عروسیاش نزدیک است، فوری برای ترمیم دندانش دست به کار شدم. آخه دختر جوانی که قرار است لباس عروسی بپوشد، خیلی بد است در بهترین شب زندگیاش از خجالت اینکه دندان جلویش خراب است، نتواند لبخند بزند.
وقتی کارترمیم دندان تمام شد، نمیدانید عروس خانم از دیدن چهره خودش در آینه چقدر خوشحال شد. آنقدر ذوقزده شده بود که ما را برای مراسم عروسیاش دعوت کرد. حتی بعد از اینکه از بشاگرد آمدیم، باز تماس گرفت و گفت: «آقای دکتر با همسرتان تشریف بیاورید عروسی ما. خیلی خوش میگذرد.» اما متاسفانه بُعد مسافت از بابل تا بشاگرد و مشغلههای کاری این اجازه را به ما نداد. البته من همان روز در بیمارستان، هدیه عروسی این دختر عزیز را داده بودم...»
مهمان تهرانی میگفت امکان ندارد دندانپزشک متخصص به بشاگرد آمده باشد
«حضور دندانپزشکان متخصص در منطقه محروم برای ارائه خدمات رایگان، اتفاق مهمی برای مردمان شریف بشاگرد بود. یکی از روزها یک آقا معلم بهاتفاق همسرش پیش ما آمدند. دندان عقلِ خانم، برایش مشکلساز شده بود. در بشاگرد که امکان کشیدن این دندان عقل نبود. حتی در میناب هم با مراجعه به دندانپزشکی به نتیجه نرسیده بودند و قرار بود برای کشیدن یک دندان، حدود 270 کیلومتر تا بندرعباس بروند! خلاصه آمدند و من دندان عقل خانم را کشیدم و گفتم: 2 ساعت بعد دوباره بیا که دندانت را معاینه کنم مبادا خونریزی داشته باشد.
آن روزها اتفاقاً خانواده آقا معلم از تهران مهمان داشتند. وقتی بعد از کشیدن دندان عقل به خانه برگشته و ماجرا را تعریف کرده بودند، مهمانشان باور نکرده و گفته بود: «شوخی میکنید؟ مگه میشه؟ دندانپزشک متخصص اومده بشاگرد و اینجا بدون امکانات داره دندان جراحی میکنه؟!» اینطور بود که 2 ساعت بعد، مهمان هم همراه آنها به بیمارستان بقیه الله الأعظم (عج) بشاگرد آمد و تا مرا دید، گفت: «آقای دکتر! تعجب کردم وقتی شنیدم در بشاگرد جراحی تخصصی دندان انجام شده. ما در تهران هم بهسختی به دندانپزشک متخصص دسترسی پیدا میکنیم. اینجا چه اتفاقی افتاده؟ چه شده که دولت چنین کاری انجام داده؟!» گفتم: این طرح جهادی ارتباطی به دولت ندارد. ما یک گروه پزشکان جهادی هستیم که به عشق همنوعانمان و به عشق خدمت به مردم عزیز مناطق محروم، بهصورت خودجوش به مناطقی مثل بشاگرد میآییم و خدماترسانی رایگان انجام میدهیم.» دکتر مصطفویان نفسی تازه میکند و میگوید: «از اهمیت و ارزش این اردوهای جهادی درمانی در مناطق کمتر برخوردار، هرچه بگوییم باز هم کم است. امیدواریم تعداد این اردوها بیشتر شود.»
وقتی منطق جهادی آقای دکتر، حریفِ صفای مادر بشاگردی نمیشود
تا بوده، از مناعت طبع و عزت نفس اهالی روستا شنیدهایم و از مهماننوازی و کرامتشان. از اینکه هر وقت لطف و محبتی به آنها میشود، تا جبران نکنند، دلشان آرام نمیگیرد. با این پیشینه ذهنی، میشود حال اهالی باصفای روستاهای بشاگرد را وقتی با محبتهای بیدریغ پزشکان جهادی مواجه شدند، مجسم کرد. لابد تمام آن دقایق و ساعاتی که در بیمارستان، تحت درمانهای تخصصی رایگان بودند، تمام فکر و ذکرشان این بود که چطور میتوانند لطف این پزشکان دریادل را جبران کنند. بحث به اینجا که میرسد، دکتر مصطفویان سری به تأیید تکان میدهد و میگوید: «ما واقعاً با حس وظیفه و بدون چشمداشت در بشاگرد خدمت میکردیم اما موارد زیادی بود که مردم شریف این منطقه میخواستند به ما دستمزد یا هدیه بدهند. البته ما هم به لطایفالحیل تا جایی که میتوانستیم از این موضوع فرار میکردیم. اما من بالاخره در یک مورد مجبور شدم تسلیم شوم...
یک روز خانمی بعد از اینکه کار جراحی دندانش تمام شد، بدون خداحافظی از اتاق دندانپزشکی بیرون رفت. وقتی برگشت، چیزی دستش بود. آن را به طرف من گرفت و گفت: «من این حصیر را برای خودم بافته بودم. حالا میخواهم بهعنوان هدیه به شما بدهم.» گفتم: نه. نمیتوانم قبول کنم. من در ازای کاری که کردم، چیزی دریافت نمیکنم. خلاصه از او اصرار بود و از من، انکار. دست آخر گفتم: اگر قرار باشد این حصیر را قبول کنم، باید پولش را از من بگیرید... تا این جمله را گفتم، آن مادر محترم بشاگردی به گریه افتاد و گفت: «درست است من وضعیت مالی خوبی ندارم، اما برای این حصیر که خرجی نکردهام. کار دست خودم است. دلم میخواهد برای تشکر از زحمات شما قدمی بردارم. این حصیر را از من قبول کنید.» دیگر در مقابل لطف این مادر عزیز نتوانستم نه بگویم و آن حصیر زیبا را بهعنوان یادگاری قبول کردم.»
بالاترین دستمزد را از بیماران بشاگرد گرفتم
«هزینههای دندانپزشکی برای بسیاری از مردم جامعه، کمرشکن است. برای مردم شریف مناطق محروم که از امکانات اولیه بهداشتی و رفاهی محرومند، پرداخت این هزینهها بیشتر دور از ذهن است. برای این عزیزان، دسترسی به خدمات پزشکی انگار شبیه یک آرزوی طول و دراز است که به این زودیها محقق نمیشود. اما در این طرح جهادی الحمدلله بیش از 600 نفر از اهالی بشاگرد که مشکل دندان داشتند، بهصورت رایگان درمان شدند و آرزویشان محقق شد. همینجا لازم است از مسئولان محلی ازجمله امام جمعه بشاگرد و مسئول کمیته امداد بشاگرد و استان هرمزگان هم که خیلی زحمت کشیدند و با پشتیبانی از طرح ما، در این اتفاق شیرین سهیم بودند، تشکر کنم.»
اما تصور نکنید خدمترسانی پرزحمت و فشرده پزشکان در طرح جهادی بشاگرد بدون دستمزد بوده. آقای دکتر مکثی میکند و در این باره میگوید: «ما جز وظیفه، کار دیگری انجام ندادیم. خوشحالیم به اندازه وسعمان توانستیم خدمتی به عزیزان بشاگردی انجام دهیم. البته زحمات ما دستمزد خوبی هم داشت. در پایان اردوی جهادی، مردم عزیز بشاگرد واقعاً از خدمات گروه ما راضی بودند و ابراز خوشحالی و قدردانی میکردند. همین برای ما کافی بود و مزدی که باید میگرفتیم، گرفتیم. درواقع رضایت و لبخند بیماران، بالاترین دستمزدی است که یک طبیب میتواند دریافت کند.»
از سردرد و دیابت تا سرطان و ناراحتی قلبی، همیشه پای «دندان» در میان است!
اما چرا سلامت دهان و دندان تا این حد مهم است؟ چرا میارزد برای درمان عفونتهای دهان و دندان، مبالغ زیادی هزینه کنیم؟ پاسخ دکتر «علی مصطفویان»، متخصص بیماریهای دهان، فک و صورت، از راز مهمی در این زمینه پرده برمیدارد: «در طب مدرن اثبات شده منشأ 90 درصد بیماریها، عفونتهای دهان و دندان است. بسیاری از خانمها و آقایانی که سردرد دارند یا با مشکلات گوارشی و قلبی دست به گریبانند، در اصل مشکل دهان و دندان دارند. یعنی کسی که دهان و دندان سالمی دارد، هیچ بیماری به سراغش نمیآید. همینجا خوب است باز هم گریزی به آموزههای دینیمان بزنیم. رسول خدا (ص) فرمود: «دو رکعت نماز با مسواک، باارزشتر از 70 رکعت نماز بدون مسواک است.» از خودمان پرسیدهایم چرا؟ چون کسی که مداومت بر مسواک زدن داشته باشد، از بیماری دهان و دندان پیشگیری میکند و در نتیجه، سلامتی کل بدنش تضمین میشود. حالا دیگر اثبات شده بسیاری از افرادی که به سرطان و بیماریهای قلبی مبتلا میشوند، مشکلات دهان و دندان داشتهاند! من چند سال در بخش سرطان بیمارستان شریعتی فعالیت میکردم و کاملاً در جریان صحت این موضوع هستم.»
آقای دکتر وقتی تعجب ما را میبیند، دایره اطلاعرسانیاش را گستردهتر کرده و میگوید: «میبینید فرد به دلیل سردردهای مکرر به پزشک مغز و اعصاب مراجعه میکند. درحالیکه اصلاً مشکل او ارتباطی به حوزه مغز و اعصاب ندارد. درواقع، مشکل دندان عقل دارد و این درد به ناحیه مغز سرایت کرده و در شکل سردرد بروز پیدا کرده! اما چون از منشأ سردردش خبر ندارد، سراغ متخصص مغز و اعصاب میرود، داروهای گرانی مصرف میکند که عوارض جانبی فراوانی دارد و مشکلاتش را دوچندان میکند.
وقتی دندان، منشأ چشم درد میشود!
بیماران زیادی دارم که در مرحله اول به دلیل سردرد پیش دکتر مغز و اعصاب رفته بودند. حتی به دلیل گوش درد و چشم درد پیش همکاران پزشک ما در این حوزهها میروند. اما هیچکدام از دارو و درمانهای تجویز شده، نمیتواند مشکلشان را رفع کند. چرا؟ چون آنها در اصل، مشکل دهان و دندان دارند. شاید برایتان عجیب باشد و بپرسید دندان چه ربطی به چشم درد دارد؟! اما باید بگویم به لحاظ علمی اثبات شده که دندان عقل بالا میتواند منشأ دردهای چشمی باشد! علاوه بر اینها، اثبات شده خانمهایی که دندانهای خراب و عفونت دهان دارند، احتمال اینکه بچههای نارس به دنیا بیاورند، بیشتر است.
بنابراین به عقیده من، در بسیاری از دردها و بیماریها، اگر افراد پیش یک متخصص دندانپزشکی بروند، خیلی راحت مشخص میشود برای مثال منشأ سرطان و دیابتشان، عفونت دهان و دندان است یا عوامل دیگر. من بیمارانی داشتم که مبتلا به دیابت، بیماریهای قلبی، سردرد و... بودند. وقتی مراجعه کردند و به درمان عفونت دهان و دندانشان پرداختند، ناراحتی قلبی و دیابت و سردردشان هم به طور چشمگیری بهبود پیدا کرد.»
طرفدار فست فود هستی؟ منتظر تخریب دندانهایت باش!
حالا چه باید کرد؟ برای جلوگیری از عفونتهای دهان و دردهای طاقتفرسای دندان که مقدمه بسیاری از بیماریهاست، اقدام پیشگیرانهای وجود دارد؟ پاسخ دندانپزشک جهادی داستان ما، مثبت است. دکتر مصطفویان که با شرکت در سلسله برنامههای شبکه تلویزیونی مازندران برای ارائه نکات آموزشی درخصوص بهداشت دهان و دندان، نشان داده اهمیت زیادی برای مقوله آموزش قائل است، از این فرصت هم برای طرح توصیههای کاربردی استفاده کرده و میگوید: «بهداشت دهان و دندان، تک عاملی نیست و عوامل زیادی در آن دخالت دارد. عامل اول، ژنتیک است که در بسیاری از موارد، نمیتوان زیاد آن را دستکاری کرد و چه بسا اصلاً نشود کاری برای تغییر آن انجام داد.
کمک کنیم اردوهای جهادی، مسکّن نباشد
«درست است در اردوی جهادی، شما نهتنها قرار نیست از انجام جراحیهای تخصصی درآمدی کسب کنی، بلکه باید مطبت را هم برای چند روز تعطیل کنی و به مناطق کمتر برخوردار بروی. اما باید بگویم لذتی که من از کار کردن در بشاگرد حس کردم، هیچکجا تجربه نکرده بودم.» نوبت حرف آخر که میشود، آقای دکتر دوباره گریز میزند به اردوی جهادی درمانی و با تاکید بر اهمیت برگزاری این اردوها، پیشنهاداتی را برای هرچه موثرتر شدن آن ارائه میدهد: «اردوهای جهادی، واقعاً تجربههای لذتبخشی است. اما واقعیت این است که کار ما در این اردوها، یک مسکّن است. هم تسکین است و هم مقطعی و موردی. کار اصولی این است که خدمترسانی به شکل همهگیر ترتیب داده شود. آنقدر مشکلات درمانی این مناطق، زیاد است که یک طرح جهادی 3، 4 روزه نمیتواند پاسخگوی همه آنها باشد. و این، وظیفه ما را سنگینتر میکند که این خدمات را بیش از پیش برای مردمان شریف این مناطق فراهم کنیم.
یک پیشنهاد این است که با کمک و بسترسازی مسئولان، همکاران ما بیایند مطبهایشان را به مدت یکی دو هفته در این مناطق برپا کنند. چون ما هرچه داریم، از مردم است. یک روز مردم کمک کردند ما رایگان درس خواندیم. حالا نوبت ماست که برای ادای دین به مردم، ادای وظیفه انسانی و دینی و برای پرداخت زکات علممان، به این مناطق محروم و کمتر برخوردار برویم و خدمت کنیم. عزیزان فراوانی هم هستند که میتوان از آنها دعوت شود؛ پزشکانی که هم تخصصشان از ما بیشتر است و هم بهتر میتوانند به این مردم عزیز خدمت کنند.»
منبع:فارس
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟